Οι γονείς συχνά δίνουν έμφαση στη διαπαιδαγώγηση, στη μόρφωση και στην πειθαρχία. Όμως, η συναισθηματική αγωγή είναι εξίσου θεμελιώδης. Όταν το παιδί μαθαίνει να αναγνωρίζει, να εκφράζει και να ρυθμίζει τα συναισθήματά του, μεγαλώνει με αυτοπεποίθηση και ενσυναίσθηση. Και αυτή η διαδικασία ξεκινά πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι φανταζόμαστε.
Τι είναι η συναισθηματική αγωγή
Η συναισθηματική αγωγή είναι η ικανότητα του παιδιού να κατανοεί τα συναισθήματά του, να τα διαχειρίζεται και να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων. Δεν είναι μια ξεχωριστή δεξιότητα, αλλά μια καθημερινή πρακτική. Δεν αφορά μόνο το τι λέμε στο παιδί, αλλά κυρίως το πώς το στηρίζουμε όταν νιώθει θυμό, φόβο, απογοήτευση ή χαρά.
Από πού ξεκινά η διαδικασία
Όλα αρχίζουν από το σπίτι. Ο τρόπος που οι γονείς αντιδρούν στις συναισθηματικές εκφράσεις του παιδιού, καθορίζει τι θα μάθει. Αν, για παράδειγμα, ένα παιδί κλάψει και ο γονιός του πει «μην κάνεις έτσι», το παιδί θα νιώσει ότι τα συναισθήματά του δεν έχουν θέση. Αντίθετα, όταν ο γονιός πει «σε βλέπω στενοχωρημένο, θέλεις να μου πεις γιατί;», τότε το παιδί νιώθει ασφάλεια.
Η ενσυναίσθηση ξεκινά από το παράδειγμα
Τα παιδιά μαθαίνουν κυρίως με το παράδειγμα. Αν δουν τον γονιό να μιλάει για τα δικά του συναισθήματα ή να ζητά συγγνώμη όταν θυμώνει, μαθαίνουν ότι τα συναισθήματα είναι αποδεκτά. Όταν οι μεγάλοι ρυθμίζουν τον εαυτό τους αντί να ξεσπούν, δείχνουν πώς λειτουργεί η αυτορρύθμιση στην πράξη.
Πώς να μιλάς στο παιδί για συναισθήματα
Χρησιμοποίησε λέξεις που περιγράφουν συναισθήματα: λύπη, θυμός, ενθουσιασμός, απογοήτευση. Μπορείς να πεις: «Νομίζω ότι νιώθεις θυμωμένος επειδή δεν έγινε αυτό που ήθελες». Έτσι, το παιδί μαθαίνει να ονοματίζει και να εξηγεί το συναίσθημά του. Παράλληλα, μαθαίνει ότι είναι αποδεκτό να νιώθει έτσι.
Ρουτίνες που χτίζουν συναισθηματική κατανόηση
Η σταθερότητα βοηθά το παιδί να νιώθει ασφάλεια. Μέσα από καθημερινές ρουτίνες –όπως μια συζήτηση πριν τον ύπνο ή λίγα λεπτά παιχνιδιού χωρίς περισπασμούς– ενισχύεται η επικοινωνία. Εκεί, βρίσκεις χώρο να ρωτήσεις «πώς ένιωσες σήμερα στο σχολείο;» ή να παρατηρήσεις «είδα ότι νευρίασες πριν, θέλεις να μου το πεις;».
Τα συναισθήματα δεν είναι σωστά ή λάθος
Ένα σημαντικό βήμα είναι να μην αξιολογούμε τα συναισθήματα ως «καλά» ή «κακά». Όλα τα συναισθήματα έχουν λόγο ύπαρξης. Ο φόβος προστατεύει, ο θυμός δείχνει όρια, η λύπη δείχνει ανάγκη. Αυτό που χρειάζεται είναι να βοηθάς το παιδί να τα εκφράσει με αποδεκτό τρόπο.
Comments (0)