Η θετική σκέψη ακούγεται πάντα σαν καλή ιδέα. Οι περισσότεροι τη θεωρούν δείγμα ωριμότητας και ισορροπίας. Ποιος δεν θέλει να σκέφτεται θετικά, άλλωστε; Όμως, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, υπάρχει ένα σημείο όπου η θετικότητα ξεφεύγει. Γίνεται πίεση. Μετατρέπεται σε βάρος. Και τελικά κουράζει. Εκεί ξεκινά αυτό που ονομάζουμε τοξική θετικότητα.
Στην αρχή ίσως δεν την αναγνωρίζεις. Μπορεί να μοιάζει με καλή πρόθεση, με παρηγοριά ή με προσπάθεια στήριξης. Όμως, αν το παρατηρήσεις προσεκτικά, θα δεις πως η πίεση να «είσαι καλά» όλη την ώρα αρχίζει να σε φθείρει. Όχι επειδή η θετική σκέψη είναι κακή, αλλά επειδή δεν σου επιτρέπει να είσαι άνθρωπος.
Τι είναι τοξική θετικότητα;
Η τοξική θετικότητα είναι κάτι πιο ύπουλο απ’ όσο νομίζεις. Δεν φωνάζει. Δεν επιτίθεται. Αντίθετα, φοράει ένα χαμόγελο. Σου λέει ότι πρέπει να βλέπεις το καλό σε όλα. Σου θυμίζει πως «όλα γίνονται για κάποιο λόγο» ή πως «υπάρχουν και χειρότερα». Και παρόλο που αυτές οι φράσεις ίσως προέρχονται από αγάπη, τελικά ακυρώνουν το βίωμά σου.
Όταν βρίσκεσαι σε δύσκολη κατάσταση και ακούς πως πρέπει να το δεις αλλιώς, νιώθεις πως δεν έχεις το δικαίωμα να πονάς. Αναγκάζεσαι να κρύψεις όσα νιώθεις. Κι έτσι, αντί να ξεκουραστείς συναισθηματικά, κουράζεσαι περισσότερο. Επειδή η λύπη, ο φόβος ή η απογοήτευση δεν εξαφανίζονται με ένα θετικό σύνθημα. Απλώς σπρώχνονται βαθύτερα.
Πότε η θετική σκέψη βοηθά – και πότε όχι;
Η θετικότητα είναι πολύτιμη, όταν η επίγνωση τη συνοδεύει. Όταν πρώτα επιτρέπεις στον εαυτό σου να δει την αλήθεια, και μετά επιλέγεις να σταθείς με ελπίδα. Μπορείς να πεις «θα περάσει» χωρίς να αρνείσαι ότι τώρα πονάς. Μπορείς να δεις το φως, χωρίς να κλείνεις τα μάτια στο σκοτάδι. Η θετική σκέψη λειτουργεί μόνο όταν βασίζεται στην αποδοχή. Διαφορετικά, μετατρέπεται σε άρνηση.
Αντιθέτως, όταν χρησιμοποιείται για να καλύψει δύσκολες εμπειρίες, αρχίζει να γίνεται επιφανειακή. Κι εκεί είναι που κουράζει. Επειδή απαιτεί να μένεις χαμογελαστός, ακόμα κι όταν μέσα σου λυγίζεις. Σε πιέζει να λες «είμαι καλά», ακόμα κι όταν έχεις ανάγκη να πεις «δεν είμαι καθόλου καλά».
Γιατί η τοξική θετικότητα κουράζει;
Κάθε φορά που επιχειρείς να κρύψεις τα πραγματικά σου συναισθήματα κάτω από θετικές φράσεις, κάτι μέσα σου αντιστέκεται. Δεν μπορείς να ξεγελάσεις τον οργανισμό σου. Ξέρει πότε προσπαθείς να τον πείσεις με λόγια που δεν απαντούν στην αλήθεια σου. Έτσι, αντί να σε ανακουφίζει, σε εξαντλεί.
Η τοξική θετικότητα σε κάνει να πιστεύεις πως το πρόβλημα δεν είναι η δυσκολία που περνάς, αλλά η στάση σου απέναντί της. Νιώθεις πως φταις εσύ που δεν μπορείς να τη «δεις αλλιώς». Σαν να είναι υποχρεωτικό να παραμένεις χαμογελαστός, ακόμα κι όταν όλα γύρω σου καταρρέουν.
Με αυτόν τον τρόπο, χάνεις την επαφή με την εσωτερική σου αλήθεια. Και αυτό είναι κουραστικό. Όχι μόνο ψυχικά, αλλά και σωματικά. Η συνεχής προσπάθεια να διατηρείς ένα θετικό προσωπείο σε κάνει να νιώθεις μόνος. Σαν να μην έχεις χώρο να νιώσεις ο εαυτός σου.
Τι μπορείς να κάνεις όταν σε πιέζει η «θετική σκέψη»
Μπορείς, πρώτα απ’ όλα, να θυμίσεις στον εαυτό σου πως δεν υπάρχει τίποτα λάθος στο να νιώθεις άσχημα. Όλοι οι άνθρωποι περνούν δύσκολες φάσεις. Και όλοι χρειάζονται χρόνο για να τις επεξεργαστούν. Δεν χρειάζεται να επισπεύδεις τη διαδικασία. Δεν χρειάζεται να κρύβεσαι πίσω από φράσεις που δεν σου ταιριάζουν.
Επίσης, μπορείς να αρχίσεις να παρατηρείς πότε η θετικότητα σε στηρίζει και πότε σε πιέζει. Κάθε φορά που αισθάνεσαι ενοχή επειδή δεν χαμογελάς, ίσως να έχεις πέσει στην παγίδα της τοξικής θετικότητας. Όταν το καταλάβεις, μπορείς να επιλέξεις κάτι διαφορετικό: λίγη κατανόηση. Λίγη σιωπή. Ίσως και λίγη ευγένεια προς τον εαυτό σου.
Σταδιακά, θα δεις πως η γνήσια θετικότητα δεν σε πιέζει. Δεν θέλει να αλλάξεις διάθεση. Απλώς μένει δίπλα σου. Δεν σου λέει «προχώρα» με το ζόρι. Σου λέει «είμαι εδώ» όσο πρέπει.
Θετικότητα χωρίς τοξικότητα – υπάρχει;
Φυσικά και υπάρχει. Η αυθεντική θετικότητα δεν είναι φαντασίωση. Ούτε ψεύτικο χαμόγελο. Είναι επιλογή. Και η επιλογή αυτή δεν χρειάζεται να έρθει αμέσως. Μπορεί να έρθει όταν έχεις κλάψει, όταν έχεις νιώσει, ή όταν νιώθεις κουρασμένος. Μπορεί να εμφανιστεί σαν ήρεμη φωνή που σου ψιθυρίζει: «Ξέρω πως δεν είναι εύκολο, αλλά θα τα καταφέρεις».
Η ελπίδα δεν αναιρεί τον πόνο. Τον αγκαλιάζει και του επιτρέπει να υπάρχει. Κι έπειτα, τον συνοδεύει στο επόμενο βήμα. Δεν βιάζεται, απαιτεί ή φωνάζει. Απλώς σου δίνει την επιλογή να συνεχίσεις, όταν νιώσεις έτοιμος.
Κλείνοντας
Δεν χρειάζεται να είσαι θετικός όλη την ώρα, ούτε να νιώθεις ένοχος όταν σε πονά κάτι και ούτε να κρύβεις τη λύπη σου για να είσαι αποδεκτός. Η αλήθεια είναι πως, κάποιες μέρες, η πιο θαρραλέα επιλογή είναι να πεις: «Δεν νιώθω καλά, αλλά δεν πειράζει. Θα μείνω εδώ μέχρι να νιώσω αλλιώς».
Η πραγματική φροντίδα δεν σε πιέζει να αλλάξεις. Σε ακούει, σε βλέπει και σε στηρίζει. Εκεί θα βρεις και τη πιο καθαρή μορφή θετικότητας. Όχι στην άρνηση του πόνου, αλλά στην πίστη ότι θα τον αντέξεις. Και τελικά, ότι θα περάσει.
Comments (0)